โดย ศุภางค์ จิระรัตนวรรณะ
เมื่อช่วงปลายเดือนพฤษภาคมปีที่แล้ว เรามีโอกาสได้ไปเยือนเกาะแห่งหนึ่งของประเทศมาเลเซีย ชื่อ Palau Besar (แปลว่า เกาะขนาดใหญ่) บนเกาะนี้มีรีสอร์ตอยู่ไม่กี่แห่ง มีร้านรวงเล็กๆ ที่ชาวบ้านมาเปิดขายของอยู่ประปราย สภาพโดยรวมของพื้นที่บนเกาะถือว่ายังรักษาความสะอาดไว้ได้ดี ที่พัก บรรยากาศ สิ่งอำนวยความสะดวกสบายก็ยังแสดงให้เห็นความพยายามที่จะทำตัวกลมกลืนกับธรรมชาติอยู่บ้าง ไม่ได้ดูใจร้ายกับต้นไม้ ชายหาดและท้องทะเลมากนัก
แม้เราจะเดินทางบ่อย แต่การไปเยือนถิ่นธรรมชาติก็ให้ข้อคิดหนักๆ กับเราทุกครั้ง การไปทะเลเพียงสองคืนสามวันกับเพื่อนหลายสัญชาติกลุ่มใหญ่ครั้งนี้ก็เช่นกัน
การได้เห็นผืนน้ำสีเขียวใสเหมือนในภาพถ่ายที่ใส่ฟิลเตอร์ระหว่างนั่งเรือเร็วไปเกาะ ทำให้เรามีความหวัง เพราะเราได้รู้ว่า ณ มุมหนึ่งของโลก ทะเลยังปลอดภัย และนั่นหมายถึงชีวิตใต้น้ำยังคงดำเนินต่อไปได้อยู่ แม้จะต้องผจญกับน้ำมันเครื่องที่ไหลลงสู่ทะเลทุกวันจากการพานักท่องเที่ยวอย่างเราไปยังจุดหมาย
แต่เพียงชั่วโมงแรกที่เราไปถึงรีสอร์ต ก็ต้องพบว่า ชีวิตใต้น้ำที่ดิ้นรนเพื่อการอยู่รอด ก็ไม่อาจรอดพ้นความสนุกของกลุ่มคนที่ตั้งใจไปทะเลเพื่อตกปลาได้ การได้นั่งจิบเบียร์เย็นๆ รอปลามาติดเบ็ด เป็นความรื่นรมย์ของพวกเขา เป็นการทดสอบความสามารถและโชค ถ้าตัวใหญ่ก็เอามาให้รีสอร์ตทำให้กิน ถ้าตัวเล็กก็ปล่อยไป บทสนทนาเล็กๆ ที่เราหย่อนลงไปว่า ปลาก็เจ็บตัวอยู่ดีแม้ว่าจะได้อิสรภาพคืน เพื่อนคนหนึ่งหัวเราะเสียงดัง พร้อมบอกว่า “เธอไม่รู้เหรอว่า ปลามีสมองที่เล็กมาก ดังนั้นปลาจึงไม่รู้สึกเจ็บอะไรเลย” เราไม่รู้ว่ามีสิ่งมีชีวิตใดๆ บนโลกที่ไม่รู้สึกเจ็บ แต่คำตอบของเพื่อนทำให้เราเรียนรู้ว่า การที่มนุษย์มีมันสมองขนาดใหญ่ไม่ได้ทำให้เรามีปัญญาในการใช้ชีวิตร่วมกับสัตว์อื่นบนโลกเสมอไป และการทำร้ายชีวิตอื่นเพื่อความบันเทิงเป็นเรื่องที่น่าสงสารของทั้งผู้ทำและผู้ถูกกระทำ
เรากับเพื่อนอีกสองคนแยกไปเดินเล่นที่ชายหาดที่มีทรายขาวละเอียด แม้แดดจะร้อน แต่ท้องฟ้าใสๆ นี่ล่ะที่ทำให้ทะเลสวยนักหนา เราเรียนรู้ว่า แหล่งสร้างแรงบันดาลใจที่ยิ่งใหญ่ไม่ใช่ตึกสูงที่สุดในโลก ไม่ใช่งานศิลปะที่อยู่ในพิพิธภัณฑ์ แต่เป็นธรรมชาติ เพราะธรรมชาติทำให้ฝันของเราดูละมุนมากขึ้น น่าไขว่คว้ามากขึ้น และยิ้มกับตัวเองได้กว้างขึ้น… แต่เมื่อเลือกจะมาชมธรรมชาติแบบพักรีสอร์ต สิ่งที่ต้องทำใจก็ตามมา…
ค่ำคืนการรับประทานอาหารเย็น ณ ห้องอาหารแบบเปิดโล่งริมทะเล ไม่ได้สงบ สโลว์ไลฟ์เสมอไป หลังจากอิ่มหนำกับมื้ออาหาร ก็มีการบรรเลงดนตรี
เรากับเพื่อนสองคนเดิม จึงแยกตัวไปนั่งริมชายหาดให้ลมทะเลพัดผ่านหน้า อากาศดีเสียเหลือเกิน แต่…
ขณะนั่งอยู่ริมหาดพยายามสูดอากาศบริสุทธิ์ เราก็ได้กลิ่นบุหรี่ลอยมาเป็นระยะ
ขณะนั่งหลับตาฟังเสียงคลื่น เราก็ได้ยินเสียงเพลงเคล้าเสียงเครื่องดนตรีดังกลบเสียงคลื่น
ขณะลืมตามองดูฟ้าหาดาวในยามฟ้ามืด เราก็เห็นแสงโคมไฟจากรีสอร์ต และแสงไฟฉายส่ายไปมาจากกลุ่มครอบครัวขนาดใหญ่หลายกลุ่มที่พาลูกเล็กเด็กแดง ถือกระป๋องมาจับปูลมเล่นก่อนนอน
ในค่ำคืนที่เต็มไปด้วยบุหรี่ สุรา อาหาร เสียงเพลง แสงไฟ นักท่องเที่ยวที่มาแสวงหาความสุขทางใจ ต่างต้องหลับใหลไปกับความมึนเมา และความมัวเมาในการตอบสนองต่อความพึงใจของกิเลสตน
สิ่งที่เราเรียนรู้ก่อนเข้านอนคืนนั้น
ธรรมชาติทำหน้าที่เป็นผู้ให้ เป็นธรรมดา แม้ว่าจะเต็มใจหรือไม่เต็มใจ ธรรมชาติก็ยังคงให้อยู่อย่างนั้น…
มนุษย์ทำหน้าที่เป็นผู้รับ เป็นธรรมดา แม้ว่าจะรู้หรือไม่รู้ตัว มนุษย์ก็ยังตั้งหน้าตั้งตาเป็นผู้รับอยู่อย่างนั้น…
