โดย ปวิวัณณ์ คำเจริญ
13 เมษายน 2015
ดูหนังอย่างคนเบี้ยน้อยหอยน้อย 028; ดู x + y ที่ House Rama RCA ตอนซื้อตั๋วกะจะพูดชื่อเรื่องว่า “x plus y” แต่เห็นคนอื่นพูด “x บวก y” กันหมด หากจะทำตัวแตกต่างตอนนั้นเกรงจะต้องสื่อสารกับคนขายตั๋วนาน เลยพูด “x บวก y” หมดเรื่องไป เพราะที่นี่คือประเทศไทย เข้าใจนะ อ็องกั๊กติเย่
ที่มารูป: http://www.impawards.com
หนังจากอังกฤษเรื่องนี้เป็นผลงานของ ผกก.สารคดี มอร์แกน แมตธิว เดิมทีแกทำสารคดีเรื่อง Beautiful Young Minds ตามติดการคัดเลือกและฝึกฝนนักเรียนอังกฤษเข้าแข่งขันคณิตศาสตร์โอลิมปิกในปี 2006 ปรากฏว่าเด็กๆ ที่มีความสามารถทางคณิตศาสตร์อย่างเหลือเชื่อนั้น หลายคนมีอาการของโรคออทิสซึม (Autism) คือเป็นเด็กออทิสติกนั่นแหละ (ออทิสซึมเป็นชื่อโรค ออทิสติกเป็น adjective) คุณแมตธิวแกก็เลยเกิดแรงบันดาลใจที่จะทำหนังเกี่ยวกับเด็กออทิสติกที่มีพรสวรรค์ทางคณิตศาสตร์ โดยสำรวจชีวิตของเด็กคนนั้นทั้งในแง่ความสัมพันธ์กับครอบครัว กับสังคมภายนอก และกับเด็กสาวที่เขารู้สึกพิเศษด้วย อันเป็นความรู้สึกที่เขาไม่อาจอธิบายได้ด้วยสมการใดๆ
เนธาน เอลลิส มีอาการออทิสซึมซึ่งพ่อแม่สังเกตเห็นได้ตั้งแต่เด็ก เขาไม่ค่อยพูด ไม่แสดงความรู้สึก ไม่ชอบให้ใครโดนตัว ชอบความเป็นระเบียบแบบแผน อาหารที่เขากินต้องไม่ปนกัน และต้องเป็นจำนวนเฉพาะ (คือจำนวนที่มีแค่ตัวมันเองกับ 1 เท่านั้นที่หารมันได้ลงตัว) เช่น จะกินกุ้ง ก็ต้องมี 7 ตัว ถ้าเห็นกุ้ง 6 หรือ 8 ตัวในจานจะหงุดหงิด ตัวสั่น ไม่ยอมกิน ทำให้ลำบากในการเลี้ยงดูพอควร ยิ่งพ่อประสบอุบัติเหตุตายตอนเนธานอายุยังน้อย แม่ก็ยิ่งลำเค็ญเข้าไปใหญ่ เลี้ยงลูกคนเดียว สื่อสารกับลูกก็ไม่ค่อยได้ แต่ก็สังเกตเห็นว่าลูกนั่งเขียนอะไรตลอดเวลา นัยว่าเป็นพีชคณิต เนื่องจากเนธานชอบอะไรที่เป็นรูปแบบ (form) ที่แน่นอน จึงหลงใหลคณิตศาสตร์ เพราะมีสูตรมีกฎเกณฑ์ (formula) ที่สามารถอธิบายทุกอย่างได้ด้วยตัวเลข แม่จึงพาเนธานไปฝากเรียนเลขที่โรงเรียนมัธยม ได้เรียนตัวต่อตัวกับครูฮัมฟรีส์ ซึ่งเคยแข่งคณิตศาสตร์โอลิมปิก ตั้งแต่นั้นเนธานก็หมกมุ่นกับคณิตศาสตร์โอลิมปิก และมุ่งมั่นที่จะเข้าแข่งขัน เขาเรียนกับครูฮัมฟรีส์ตั้งแต่อนุบาลจน ม.ปลาย และสามารถสอบผ่าน ได้ไปเข้าค่ายที่ไต้หวัน เพื่อฝึกฝนและคัดตัวเข้าทีมชาติอังกฤษไปแข่งคณิตศาสตร์โอลิมปิก โดยเป็นการเข้าค่ายร่วมกับนักเรียนจีนที่จะมาคัดตัวเข้าทีมชาติจีน นี่เป็นการออกสู่โลกกว้างครั้งแรกของเนธาน และเขาก็ได้พบกับจางเม่ย เด็กสาวชาวจีน ซึ่งทำให้เขาได้รู้จักความรักแบบหนุ่มสาวเป็นครั้งแรก
x + y มีความกุ๊กกิ๊กน่ารักอยู่ตามประสาหนังที่พูดถึงความรักวัยรุ่น แต่หลักๆ แล้ว แสดงให้เห็นความยากลำบากของเด็กออทิสติก ซึ่งแม้จะมีพรสวรรค์สุดวิเศษแต่ก็มีปัญหาในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม อีกทั้งครอบครัวที่ต้องเลี้ยงดูเด็กออทิสติกก็ลำบากไม่แพ้กัน เพราะแม้จะพยายามทำดีที่สุดแล้ว แต่ก็ยังไม่สามารถเข้าถึงความคิดจิตใจและความรู้สึกของเด็กได้ แม่ของเนธานนั้น เลี้ยงลูกมาโดยไม่เคยได้กอดลูกสักครั้ง แม้กระทั่งตอนไปส่งลูกที่สนามบิน มันเป็นเรื่องน่าเศร้ามากๆ แต่อย่างไรก็ตาม หนังก็ทำให้เรารู้ว่า ถ้าเราสนับสนุนให้เด็กได้พัฒนาพรสวรรค์ของเขา และใช้พรสวรรค์นั้นให้เป็นประโยชน์ ก็จะเป็นช่องทางให้เขาได้พบเจอกับผู้คนใหม่ๆ ประสบการณ์ใหม่ๆ ที่อาจทำให้เขาสามารถเอาชนะอาการป่วย และใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างดีที่สุดเท่าที่เขาจะสามารถทำ
หนังเรื่องนี้เต็มไปด้วยนักแสดงอังกฤษที่เราคุ้นหน้าคุ้นตา และต่างก็ให้บทบาทการแสดงที่น่าเชื่อถือ
น้องอาซา บัตเทอร์ฟิลด์ ยังละอ่อนน้อยอยู่ในหนัง Hugo เมื่อไม่กี่ปี บัดนี้โตเป็นหนุ่ม และรับบทเนธานได้ออฯ จริงๆ ถูกใจป้ามาก
แซลลี่ ฮอว์กินส์ ซึ่งสร้างผลงานอย่างยอดเยี่ยมจากการรับบทสาวคิดบวกที่ไม่ได้โลกสวยใน Happy Go Lucky และบทน้องสาวเคต บลันเช็ตต์ ใน Blue Jasmine แสดงเป็นจูลี่ แม่ของเนธาน อย่างทุ่มทั้งตัวและหัวใจ ดิฉันร้องไห้ไปพร้อมกับนางในทุกฉาก กราบรัวๆ
เรฟ สปอลล์ ผู้เคยรับบทนักเขียนหนุ่มที่ไปสัมภาษณ์พายเพื่อจะเอาไปเขียนนิยาย ในหนัง Life of Pi (ก็คือ ยานน์ มาร์เตล นักเขียนชาวแคนาดา คนเขียนเรื่อง Life of Pi นั่นแหละ) คราวนี้มาเล่นเป็นครูฮัมฟรีส์ ครูที่เก่งมาก
แต่ทำตัว loser เนื่องจากป่วยด้วยโรคปลอกประสาทเสื่อมตั้งแต่ยังหนุ่ม สุดท้ายเขาก็มีกำลังใจที่จะสู้อีกครั้ง เพราะความรักที่มีต่อจูลี่และเนธาน
เอ็ดดี้ มาร์ซาน ซึ่งโด่งดังไปพร้อมแซลลี่ ฮอว์กินส์ ในบทครูสอนขับรถประสาทแตกจากเรื่อง Happy Go Lucky และมาเล่นหนังฮอลลีวู้ดอีกหลายเรื่องหลังจากนั้น รับบทครูริชาร์ด ผู้ควบคุมค่ายคณิตศาสตร์ ครูที่เข้มงวดและเผด็จการ แต่ก็เป็นอีกแรงที่ผลักดันเนธานให้ประสบความสำเร็จ
น้องอเล็กซ์ ลอว์เธอร์ ซึ่งรับบทอลัน ทูริง ตอนเด็กไปหยกๆ ใน The Imitation Game แสดงเป็นไอแซ็ค หัวโจกในค่ายคณิตศาสตร์ เห็นหน้าน้องแล้วป้าไม่สามารถหุบยิ้มได้ เด็กอะไรแก้มแดงปากแดงขนาดน้านนน
ส่วนผู้รับบทจางเม่ย คือนักแสดงสาวที่เกิดในจีนแต่มาโตที่อังกฤษ ชื่อ โจ หยาง นางเรียนจบมหาลัยแล้ว แต่หน้ายังเอ๊าะมากจนมาเล่นเป็นเด็กมัธยมได้อย่างไม่ขัดเขิน ซึ่งนางก็แสดงได้อย่างน่ารัก และนางได้จูบน้องอาซา!
สรุป: จ่าย 100 ได้กลับมา 120
