โดย ปวิวัณณ์ คำเจริญ
24 มีนาคม 2015
ดูหนังอย่างคนเบี้ยน้อยหอยน้อย 026; ดู Insurgent ที่สกาลา ราคาย่อมเยา
ที่มารูป: https://s-media-cache-ak0.pinimg.com
บนเวทีออสการ์ปีนี้ แกรห์ม มัวร์ ผู้ได้รับรางวัลบทภาพยนตร์ดัดแปลงยอดเยี่ยมจากเรื่อง The Imitation Game ได้กล่าวสุนทรพจน์อันจับใจคนทั่วโลกว่า เขาเคยพยายามฆ่าตัวตายตอนอายุ 16 เพราะรู้สึกว่าตัวเองแปลกแยก แตกต่างจากคนอื่น และไม่เข้ากับใครเลย เขาจึงอยากบอกเด็กทุกคนที่รู้สึกว่าตัวเองแปลก แตกต่าง และไม่เหมาะกับที่ไหนๆ ว่า จงเป็นแบบนั้นต่อไป แล้วเมื่อถึงเวลาที่เราประสบความสำเร็จ ก็ขอให้ส่งต่อข้อความนี้ไปถึงคนอื่นๆ ด้วย
สุนทรพจน์นี้ตอกย้ำความจริงที่ว่า ความรู้สึกแปลกแยก ไม่มีที่ยืนในสังคม จากการที่ค้นพบว่า ‘ตัวตน’ ของเราแตกต่างจากบรรทัดฐานของคนทั่วไป เป็นปัญหาใหญ่ของวัยรุ่นจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งวัยรุ่นในอเมริกา ซึ่งดูเหมือนจะเป็นประเทศที่ยอมรับในความแตกต่างหลากหลายดีอยู่ แต่เอาเข้าจริงก็กีดกันเหยียดหยามคนที่ต่างจากตัวเองไม่น้อย ถ้ามีเด็กสักคนที่คนหมู่มากรู้สึกว่า “แปลก” ขึ้นมา ทุกคนก็พร้อมจะถล่มเด็กคนนั้น ตั้งแต่เพื่อนในโรงเรียนไปจนถึงสังคมภายนอกนั่นเลย อาจเป็นเพราะเหตุนี้ก็ได้ เวโรนิกา รอธ ผู้เพิ่งผ่านพ้นวัยรุ่นมาไม่กี่ปี จึงได้เขียนนิยาย The Divergent Series อันประกอบด้วยเรื่อง Divergent, Insurgent และ Allegiant ตามลำดับ
Divergent ซึ่งได้รับการดัดแปลงเป็นหนังเมื่อปีที่แล้ว เล่าเรื่องชิคาโกในอนาคต หลังสงครามครั้งใหญ่ มนุษย์ที่เหลือรอดจากสงครามได้สร้างกำแพงล้อมเมืองไว้เพื่อป้องกันอันตราย แล้วจัดระเบียบสังคมใหม่ โดยแบ่งคนออกเป็น 5 กลุ่มตามกมลสันดาน แต่ละกลุ่มมีหน้าที่ของตัวเอง กล่าวคือ “ผู้เสียสละ” เป็นรัฐบาล “ผู้สัตย์ซื่อ” เป็นศาล “ผู้ทรงปัญญา” เป็นนักวิชาการ “ผู้กล้า” เป็นทหาร-ตำรวจ และ “ผู้รักสันติ” เป็นเกษตรกร ถ้าใครเข้ากับกลุ่มไหนไม่ได้เลย ก็ต้องออกไปเป็น “ผู้ไร้กลุ่ม” ถูกสังคมรังเกียจ เด็กที่นี่ทุกคนเมื่ออายุ 16 ปี จะต้องผ่านกระบวนการทดสอบว่าตนมีลักษณะของกลุ่มไหน จากนั้นก็เข้าพิธีเลือกกลุ่ม ถ้าไม่ได้เลือกกลุ่มเดิมที่ตนเกิดและเติบโตมา ก็ต้องจากครอบครัวไปเข้ากลุ่มใหม่ทันที โดยถือคติว่า “กลุ่มต้องมาก่อนสายเลือด” พอเลือกกลุ่มแล้วก็ต้องเข้าไปฝึกฝนและทดสอบอีกว่าตนเหมาะกับกลุ่มนั้นจริงหรือไม่ ถ้าสอบตก ก็ต้องกลายเป็นคนไร้กลุ่ม ไม่สามารถกลับกลุ่มเดิมได้ เพราะถือว่าตัดสินใจเลือกกลุ่มใหม่แล้ว การกำหนดกฎเกณฑ์ทางสังคมแบบนี้ นัยว่าจะทำให้ทุกคนอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขและปกครองกันง่าย แต่เมื่อเวลาผ่านไป 200 ปี กลุ่มผู้ทรงปัญญา ซึ่งไม่รักสันติ ไม่เสียสละ ไม่สัตย์ซื่อ และไม่กล้าหาญ แต่ฉลาด ก็คิดว่ากลุ่มของตนต่างหากควรจะเป็นรัฐบาลปกครองอิพวกโง่เหล่านี้ จึงใช้ความฉลาดของตนวางแผนยึดอำนาจรัฐบาลของกลุ่มผู้เสียสละอยู่อย่างลับๆ
ในช่วงนั้น ทริส (เชลีน วู้ดลีย์) นางเอกของเรา กับพี่ชายฝาแฝด เคเล็บ (แอนเซล เอลกอร์ต พระเอก The Fault in Our Stars) อายุ 16 ปีพอดี ทั้งสองเกิดในกลุ่มผู้เสียสละ แต่พอไปเข้าทดสอบ ปรากฏว่าทริสมีลักษณะของผู้เสียสละ + ผู้กล้า + ผู้ทรงปัญญา คนที่มีลักษณะหลายอย่างรวมกันนี้ถูกเรียกว่า ไดเวอร์เจนต์ (ผู้แตกต่าง) ซึ่งรัฐถือว่าเป็นบุคคลอันตรายที่ต้องกำจัดทิ้ง ทริสจึงต้องปิดผลการทดสอบไว้เป็นความลับ และเมื่อเข้าพิธีเลือกกลุ่ม เธอก็เลือกผู้กล้า เพราะคิดว่าเป็นกลุ่มที่มีอิสระที่สุด ทำอะไรห่ามๆ ได้จนแทบไร้กฎเกณฑ์ ซึ่งเป็นสิ่งที่เธอปรารถนามาตลอด ส่วนเคเล็บเลือกกลุ่มผู้ทรงปัญญา ทำให้พ่อแม่ของทั้งสองใจสลายพอควร
เมื่อเข้ากลุ่มผู้กล้า ทริสก็ได้พบกับโฟร์ (เธโอ เจมส์) พระเอกของดิฉัน เอ๊ย! ของเรื่อง รุ่นพี่ผู้ทำหน้าที่ฝึกเด็กใหม่ ทริสต้องผ่านการทดสอบที่หฤโหดทั้งต่อร่างกายและจิตใจ แต่เธอก็สามารถผ่านมันไปได้ และปกปิดสถานภาพไดเวอร์เจนต์ไว้ได้อย่างมิดชิด เพราะโฟร์ผู้เป็นไดเวอร์เจนต์เหมือนกัน ฝึกให้เธอคิดและทำแบบผู้กล้า ไม่คิดและทำแบบไดเวอร์เจนต์ซึ่งเป็นตัวตนที่แท้จริงของเธอ เธอพยายามทำตัวกลมกลืนกับผู้กล้าให้เนียนที่สุด แต่แล้วความก็แตก เมื่อเจนีน (เคต วินสเล็ต) หัวหน้ากลุ่มผู้ทรงปัญญา เริ่มปฏิบัติการโค่นล้มกลุ่มผู้เสียสละ โดยใช้กลุ่มผู้กล้าเป็นเครื่องมือ พอเจนีนรู้ว่าทริสกับโฟร์เป็นไดเวอร์เจนต์ ทั้งสองก็ถูกจับ แต่ด้วยความเก่งกล้าและความรักที่มีต่อกัน ทั้งคู่ก็สามารถทำลายแผนการของเจนีนได้ แล้วพาเคเล็บ กับปีเตอร์ (ไมลส์ เทเลอร์ จาก Whiplash) เพื่อนนิสัยเสียของทริสจากกลุ่มผู้กล้า หนีออกนอกกำแพงไปด้วยกัน อย่างไรก็ดี ทริสได้เสียพ่อแม่และเพื่อนรักไปในเหตุการณ์ครั้งนี้ กลายเป็นบาดแผลในใจว่าเธอเป็นต้นเหตุแห่งการตายของทั้งสาม เนื่องจากพ่อแม่ตายเพื่อปกป้องเธอ ส่วนเพื่อนตายเพราะเธอยิงเขาเองกับมือ
หนัง Insurgent (กบฏ) ดำเนินเรื่องต่อจาก Divergent ทันที โดยเจนีนประกาศว่า พวกไดเวอร์เจนต์ที่หนีไปนั้นเป็นภัยต่อรัฐ เพราะจะล้มล้างระบบ ทำลายความสงบสุขของสังคม จึงต้องกวาดล้างให้สิ้นซากเพื่อคืนความสุขแก่ประชาชน จากนั้นทั้งเรื่องก็เป็นเรื่องราวการต่อสู้ของทริสและโฟร์ ซึ่งเป็นการต่อยอดจากประเด็นของภาคแรก กล่าวคือ Divergent พูดถึงการค้นหาตัวตนและยอมรับตัวตนอย่างที่เราเป็น ส่วน Insurgent พูดถึงการเลิกโทษตัวเอง และการไม่ยอมสยบต่อสังคมที่จะกำจัดเราออกไปเพราะเราแตกต่าง นับว่าหนังทำได้ดีในเรื่องความต่อเนื่องของประเด็น แต่สำหรับความต่อเนื่องของเหตุการณ์นั้น มีส่วนที่ขาดหายไปจนกลายเป็นไม่สมเหตุสมผลอยู่ ตัวละครบางตัวที่ไม่ได้ปูพื้นไว้อยู่ดีๆ ก็โผล่มา แล้วอีตาเคเล็บนี่มันเป็นผู้ทรงปัญญาจริงเหรอ ดูโง่งี่เง่ามาก ถูกล้างสมองได้อย่างง่ายดาย และเชื่อจริงจังว่ากลุ่มของตนทำเพื่อส่วนรวม อย่างไรก็ดี หนังสนุกดีในภาพรวม แม้จะไม่กลมกล่อมเท่า Divergent ก็เถอะ น้องเชลีนยอดเยี่ยมเหมือนเดิม น้องเธโอแซบมาก น้องแอนเซลเสียของ น้องไมลส์แดกซีนไปช่วงท้าย จบข่าว
สรุป: จ่าย 100 ได้กลับมา 110
