โดย Average Joe
ข้าพเจ้าแต่งโคลงเล่นๆ ด้วยภาษาวัยรุ่นที่กำลังอยู่ในกระแสนิยม (ขอไม่ใช้คำว่า “ภาษาวิบัติ” นะครับ) แล้วบังเอิญไปถูกใจเพื่อนพี่น้องทั้งหลายจนมากดไลก์และคอมเมนต์กันมากมาย ท้ายสุดก็ลงท้ายด้วยการ “แชร์” ตามขนบของเฟซบุ๊กที่ปฏิบัติกันมาช้านาน
ข้าพเจ้าเขียนโคลงสองบทนั้นมาด้วยความนึกสนุกโดยต้องการหยอกล้อภาษาตามสมัยนิยม และเรียกอารมณ์ขันจากบรรดาเพื่อนๆ หลังจากใช้เวลาเรียบเรียงอยู่ไม่ถึงชั่วโมง ก็โพสต์ลงสเตตัสตามปกติ พอมีคนอ่านแล้วชอบ เขาเหล่านั้นย่อมอยากแชร์ให้คนอื่นๆ ได้อ่านด้วย ซึ่งข้าพเจ้าก็มิได้ขัดข้องแต่อย่างใด โดยเฉพาะคนที่ขอแชร์คนแรกๆ ต่างก็เป็นคนที่รู้จักมักคุ้นกันดี แม้จะกดแชร์จากสเตตัสโดยตรงเลยไม่ได้ (เพราะได้ตั้งค่าไว้) แต่เขาก็ได้ copy & paste พร้อมทั้งให้เครดิตชื่อข้าพเจ้าเป็นผู้แต่งไว้ด้วย ในช่วงแรกๆ ของการแชร์ (ทั้งหมดให้เครดิตชื่อผู้แต่ง) ข้าพเจ้ารู้สึกดีใจที่ผลงานของตัวเองเป็นที่ชื่นชอบของคนอื่นนอกเหนือจากวงเพื่อนๆ ด้วยกันเอง ทั้งยังมีครูสอนภาษาจะเอาไปใช้เป็นสื่อการสอนแนววิเคราะห์สาเหตุและกลวิธีการเปลี่ยนแปลงของภาษาด้วย นั่นยิ่งทำให้ข้าพเจ้าดีใจมากขึ้น เพราะไม่คาดคิดว่าสิ่งที่ขีดเขียนออกมาเล่นๆ จะมีประโยชน์มากกว่าใช้สร้างอารมณ์ขัน ข้าพเจ้าอมยิ้มต่อไปได้พักใหญ่
แต่รอยยิ้มก็พลันเปลี่ยนเป็นความประหลาดใจในเวลาไม่กี่ชั่วโมง เมื่อได้เห็นอาจารย์ที่ข้าพเจ้าเคารพท่านหนึ่งแชร์โคลงสองบทนั้นมาจากคนไม่รู้จักคนหนึ่ง โดยที่ไม่มีเครดิตชื่อคนแต่งติดมาด้วย เพื่อนรุ่นน้องคนหนึ่งช่วยแจ้งอาจารย์ท่านนั้นทันทีว่าใครแต่ง ซึ่งอาจารย์ก็ตกใจและรีบลบโพสต์ที่แชร์มาก่อนหน้านี้ โดยบอกว่าเดี๋ยวจะขอแชร์อีกครั้งจากข้าพเจ้าโดยตรง หลังจากที่เห็นข้อเสียของการจำกัดการดู ข้าพเจ้าเลยตัดสินใจเปลี่ยน Privacy setting เฉพาะสเตตัสนี้ ให้เป็น Public เพื่อให้ทุกคนแชร์กันไปได้อย่างเสรี โดยที่มีชื่อข้าพเจ้าติดไปด้วย ซึ่งยอดการแชร์ที่พุ่งพรวดในเวลาไม่กี่ชั่วโมงก็น่าตกใจอยู่ไม่น้อย นับเป็นประสบการณ์ใหม่อย่างหนึ่งของข้าพเจ้าเอง
ตามประสาคนเห่อของใหม่ๆ ข้าพเจ้าตามกดไปดูว่า คนอื่นๆ ที่ไม่รู้จักทั้งหลาย เขาคิดเห็นอย่างไรกันบ้างกับผลงานของตัวเอง แน่นอนว่าหลายคนย่อมเห็นว่ามันเป็นงานเขียนที่เน้นความตลก ซึ่งเป็นไปตามความตั้งใจเดิมอยู่แล้ว แต่ก็ยังมีบางคนที่แสดงความคิดเห็นเชิงวิพากษ์วิจารณ์แรงๆ เกี่ยวกับการใช้ “ภาษาวิบัติ” และน่าจะทึกทักไปเองว่า ข้าพเจ้าผู้แต่งก็เป็นหนึ่งในวัยรุ่น “จุงเบย” เช่นกัน ข้าพเจ้าอ่านความเห็นดังกล่าวแล้วก็ได้แต่ทำใจ คิดไปเสียว่าพวกเขาเหล่านั้นไม่ได้รู้จักตัวตน อายุ หรือนิสัยข้าพเจ้า จึงไม่เข้าใจเจตนาที่แฝงอยู่ในงานเขียนนั้น ข้าพเจ้าได้แต่บอกตัวเองว่า นี่คือคุณสมบัติหนึ่งที่ “คนชอบเขียน” ทุกคนต้องมี คือยอมรับคำวิจารณ์ให้ได้
แล้วอีกไม่นาน ความรวดเร็วและเลินเล่อในโลกอินเทอร์เน็ตก็ทำข้าพเจ้าหงายเงิบอีกครั้ง เมื่ออาจารย์รุ่นน้องคนหนึ่งแชร์รูปจากเฟซบุ๊กเพจหนึ่งมา ในนั้นมีคำโคลงสองบทที่คุ้นเคย พร้อมด้วยตัวการ์ตูนประกอบ น้องคนนั้นเจตนาเพียงบอกว่าข้าพเจ้า “ดังใหญ่แล้ว” เพราะโคลง(เคลง) ทั้งสองถูกแชร์กันไปเร็วมาก ข้าพเจ้าอึ้งไปครู่ใหญ่ เมื่อเห็นว่าท้ายรูปนั้น ลงเครดิตไว้ แต่ไม่ใช่ชื่อข้าพเจ้า แต่กลับเป็นชื่อของอีกเพจหนึ่ง (ซึ่งก็ไม่ได้มีเครดิตบอกไว้เช่นกัน)
ประสบการณ์ถูกขโมยลิขสิทธิ์ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงเวลาสั้นๆ ทำให้ข้าพเจ้าต้องมานั่งคิดหนักเรื่องกฎระเบียบ มารยาท และจิตสำนึกของผู้ใช้อินเทอร์เน็ต ว่าจริงๆ แล้วมันเป็นหน้าที่ของคนสร้างสรรค์งานหรืออย่างไร ที่ต้องมาคอยระวังตัวจากคนอื่นที่ชอบเลินเล่อ ไม่ตั้งใจ (หรือตั้งใจ) เอาผลงานคนอื่นไปใช้โดยไม่บอกกล่าวเจ้าของ จะมาอ้างเอาดื้อๆ ว่า “อะไรที่อยู่ในเน็ตล้วนเป็นของสาธารณะ” ไม่ได้เทียว ทุกผลงานย่อมมีผู้สร้างสรรค์ การให้เครดิตถือเป็นการให้เกียรติ-ให้กำลังใจผู้สร้างสรรค์ และเป็นมารยาทที่ทุกคนพึงปฏิบัติ
ขออนุญาตย้ำอีกทีว่า ข้าพเจ้ามิได้ต้องการตำหนิผู้ใด โดยเฉพาะคนที่แชร์คนแรกๆ ในทางกลับกันรู้สึกขอบคุณด้วยซ้ำที่ช่วยนำผลงานในวงแคบๆ ออกไปเผยแพร่ เจตนาหลักของข้อความนี้ คือ ต้องการเตือนผู้อื่นที่อาจจะตกอยู่ในภาวะเดียวกันนี้ให้ระวังการละเมิดลิขสิทธิ์ไม่ว่าจะตั้งใจหรือไม่ก็ตาม ตราบใดที่โลกออนไลน์ของเรายังรวดเร็วจนทำให้หลายคนลืมใส่ใจมารยาทต่อผู้อื่นเช่นนี้ ขนาดแค่โคลงสี่บ้าๆ บอๆ สองบทของข้าพเจ้าโดนละเมิด ยังทำให้เสียความรู้สึกได้มากขนาดนี้ หากเรื่องแบบนี้เกิดกับผลงานชิ้นใหญ่ๆ ที่มีคุณค่ามากกว่านี้ เจ้าของผลงานคงยิ่งเซ็งกว่านี้เป็นแน่
สุดท้ายนี้ ขอขอบคุณทุกคนที่กดไลก์ คอมเมนต์ และแชร์ โดยให้เครดิต โดยเฉพาะแนวร่วมที่ช่วยกันไปเรียกร้องลิขสิทธิ์ที่ข้าพเจ้าพึงได้ในเพจต่างๆ ข้าพเจ้าซาบซึ้งจุงเบยยย
นอกจากจะโพสต์โคลงสองบทนี้ในสเตตัสของตัวเองแล้ว ข้าพเจ้ายังเอาไปโพสต์ในเพจ “โคลงเคลง ๔ ไม่สุภาพ” อีกด้วย เพราะมั่นใจว่าเจ้าของเพจนี้ให้เครดิตกับคนแต่งทุกคนครับ
จากใจคนรักการขีดเขียนคนหนึ่ง
15 มีนาคม 2013
