โดย ปวิวัณณ์ คำเจริญ
21 กรกฎาคม 2559
ดูหนังอย่างคนเบี้ยน้อยหอยน้อย 069; ดู Sing Street ผลงานกำกับ-เขียนบทของ จอห์น คาร์นีย์ เอ่ยชื่อบุคคลผู้นี้หลายๆ ท่านอาจจะไม่ค่อยคุ้นหู แต่ถ้าพูดถึงหนังเรื่อง Once กับ Begin Again เชื่อว่าทุกท่านคงจะเคยได้ยินมาบ้างไม่มากก็น้อย นั่นเป็นผลงานสร้างชื่อของคุณพี่คาร์นีย์เขาล่ะค่ะ
ที่มารูป: https://i.ytimg.com
จอห์น คาร์นีย์ เป็นชาวไอริช เดิมประกอบสัมมาอาชีวะเป็นนักดนตรีในวงร็อคชื่อ The Frames โดยรับหน้าที่เป็นมือเบส ต่อมาแกได้กำกับมิวสิควิดีโอของวงตัวเอง แล้วก็พบว่า โอ้! นี่แหละคือทางของข้อย แกจึงผันตัวเองมาเป็นผู้กำกับ-เขียนบทอย่างเต็มตัว ทำหนังสั้นและละครทีวีได้รางวัลมาไม่ใช่น้อย จนกระทั่งในปี 2006 แกก็นำสองสิ่งที่แกรัก คือหนังกับเพลง มารวมกัน ได้ผลผลิตเป็นหนังเรื่อง Once โดยให้เพื่อนแก คือ เกล็น แฮนซาร์ด มือกีตาร์และนักร้องนำวง The Frames แสดงเป็นพระเอก นับจากนั้นโลกก็ได้รู้จักหนังเพลงที่ดีที่สุดเรื่องหนึ่งของทศวรรษ คาร์นีย์ใช้ทุนสร้างกระจึ๋งเดียวเท่าที่แกหาได้ แต่หนังเล็กๆ จากไอร์แลนด์เรื่องนี้ทำเงินไปทั่วโลกกว่า 23 ล้านเหรียญ ได้รับรางวัล Independence Spirit (รางวัลที่มอบให้แก่หนังอินดี้โดยเฉพาะ) สาขาภาพยนตร์ต่างประเทศยอดเยี่ยม ประจำปี 2007 ได้รับยกย่องเป็นหนึ่งในสิบหนังที่ดีที่สุดของปี 2007 และเพลงเอกของหนัง คือเพลง Falling Slowly ก็ชนะรางวัลออสการ์สาขาเพลงประกอบยอดเยี่ยมในปีนั้น แต่ความสำเร็จของ Once ก็ยังไม่หยุดอยู่เพียงเท่านี้ เพราะในปี 2011 หนังก็ได้รับการดัดแปลงเป็นละครเวทีเป็นครั้งแรก และพอปี 2012 ก็เป็นละครบรอดเวย์เลยค่าาา เข้าชิง Tony Awards 11 สาขา ชนะไป 8 ข่าาาาาาา
ต่อมาในปี 2013 คาร์นีย์ก็มาทำหนังฮอลลีวูด คือ Begin Again เรื่องนี้ก็ยังคงเป็นหนังเพลงตามสไตล์แก คือเป็นเรื่องของคนล้มเหลวที่มีดนตรีเป็นสื่อให้ได้มาพบกัน ทำเพลงร่วมกัน พัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างกัน และทำชีวิตให้ดีขึ้นไปด้วยพร้อมๆ กัน หนังเรื่องนี้ประสบความสำเร็จพอสมควร แม้ไม่เท่า Once แต่ก็ถือว่าเป็นหนังดีเรื่องหนึ่งเลยแหละ แล้วเพลงเอกของเรื่อง คือเพลง Lost Stars ก็ได้เข้าชิงรางวัลออสการ์สาขาเพลงประกอบยอดเยี่ยมด้วย (ซึ่งดิฉันคิดว่าเพลงอื่นในเรื่องน่าชิงกว่าเพลงนี้ตั้งเยอะ เหอๆๆ)
ตกมาปีนี้ คาร์นีย์ได้กลั่นประสบการณ์ช่วงหนึ่งในชีวิตวัยรุ่นของตัวเอง ถ่ายทอดออกมาเป็นหนังเรื่อง Sing Street ซึ่งมีฉากหลังเป็นกรุงดับลิน ไอร์แลนด์ บ้านเกิดของแก ในปี 1985 หนังเล่าเรื่องของ คอนเนอร์ เด็กหนุ่มวัย 14 (อายุเท่าคาร์นีย์ในตอนนั้น) ผู้ต้องใช้ชีวิตท่ามกลางปัญหาครอบครัว ทั้งยังต้องย้ายโรงเรียนเพื่อประหยัดค่าใช้จ่ายทางบ้าน ไปอยู่โรงเรียนคาทอลิกชื่อ Synge Street CBS (CBS ย่อมาจาก Christian Brothers School ตั้งอยู่ที่ถนน Synge) โรงเรียนนี้ระเบียบจัดมาก แต่เด็กนักเรียนพฤติกรรมเลวทรามราวกับอันธพาลข้างถนน และ ผอ.โรงเรียนก็บ้าอำนาจสุดๆ (นี่คือโรงเรียนเก่าของคาร์นีย์ ถ้าแกมาทำหนังเรื่องนี้ที่เมืองไทยคงโดนฟ้องไม่ได้ผุดได้เกิด) สรุปแล้วชีวิตคอนเนอร์เหียกทุกประการ และแล้วจุดเปลี่ยนก็มาถึง เมื่อคอนเนอร์ไปปิ๊งสาวสวยรุ่นพี่ ชื่อราฟีนา และได้รู้ว่าเธอใฝ่ฝันจะเป็นนางแบบ เขาจึงชวนเธอไปเป็นนางเอกมิวสิควิดีโอของวงเขา ทั้งที่ตัวเองไม่ได้เป็นนักดนตรีและไม่มีวงอะไรทั้งสิ้น พอดีในช่วงยุค 80s นั้น มิวสิควิดีโอเป็นนวัตกรรมที่เพิ่งเกิดขึ้นและกำลังฮิตไปทั่วบ้านทั่วเมือง ราฟีนาก็เลยสนใจ ตอบตกลง คอนเนอร์จึงต้องไปรวบรวมเพื่อนมาตั้งวงกันอย่างด่วน ใช้ชื่อวงว่า Sing Street พ้องเสียงกับชื่อโรงเรียน โดยมีเบรนแดน พี่ชายของคอนเนอร์เป็นที่ปรึกษา แล้วจากจุดเริ่มต้นแค่การตั้งวงดนตรีเพื่อจีบหญิง ก็กลับกลายเป็นว่า ดนตรีเป็นเพียงสิ่งเดียวที่เยียวยาพวกเขาจากความเจ็บปวด ผลักดันให้มีความกล้าที่จะเลือกทางเดินชีวิตของตัวเอง แล้วก้าวเดินไปบนเส้นทางนั้นโดยไม่หวั่นเกรงสิ่งใด
ด้วยความที่หนังเพลงของคาร์นีย์ทั้งสามเรื่องที่กล่าวมา เป็นเรื่องราวของคนที่ชีวิตพังภินท์พ่ายแพ้ ซึ่งกอบกู้ชีวิตตัวเองขึ้นมาได้ด้วยการสร้างสรรค์ดนตรีพร้อมๆ กับการสร้างความสัมพันธ์กับผู้คนรอบข้าง ดังนั้น ต่อให้หนังดูโรแมนติกหรือเฮฮาปาจิงโกะขนาดไหนก็ตาม ก็ยังมีความขมขื่นอยู่เป็นพื้น และในบรรดาสามเรื่องดังกล่าว เรื่องที่ขมขื่นสุดก็คือ Sing Street นี่ล่ะฮ่ะ ส่วนหนึ่งก็เป็นเพราะว่า สภาพเศรษฐกิจสังคมของไอร์แลนด์ในขณะนั้นค่อนข้างบีบคั้น เศรษฐกิจตกต่ำ คนว่างงาน แถมกฎหมายก็เคร่งศาสนามาก ผัวเมียตบตีกันแทบตายก็หย่ากันไม่ได้เพราะกฎหมายห้าม ใครที่มีโอกาสก็มักจะไปแสวงโชคในอังกฤษเพื่อชีวิตที่ดีกว่า แต่หลายคนก็ทำได้เพียงใช้ชีวิตไร้ค่าอยู่ที่บ้าน เฝ้าแต่ฝันถึงอังกฤษซึ่งมองเห็นอยู่รำไรแต่ก็ไกลเกินเอื้อมถึง (ไอร์แลนด์ได้รับเอกราชจากอังกฤษตั้งแต่ปี 1921 แต่สภาพในยุค 80s ก็ยังเหมือนเป็นเมืองขึ้นอังกฤษอยู่เลย) เด็กๆ ก็เลยต้องใช้ชีวิตท่ามกลางปัญหาที่รุมเร้า แทบไม่มีพื้นที่ที่จะแสดงตัวตนหรือทำในสิ่งที่ตัวเองต้องการ และบางคนก็ได้แต่มองความใฝ่ฝันของตัวเองถูกฉีกทึ้งทำลายด้วยความเป็นจริงที่อยู่ตรงหน้า
การได้เห็นเด็กๆ ในหนังเรื่องนี้เติบโตขึ้นด้วยดนตรีที่พวกเขาเล่น ก้าวข้ามความทุกข์ด้วยเพลงที่พวกเขาแต่ง และสามารถสร้างสรรค์สิ่งดีๆ ได้ แม้รอบตัวจะมีแต่ความเลวร้ายที่ผู้ใหญ่ก่อขึ้น เป็นสิ่งที่ทำให้ดิฉันทั้งสุขและเศร้าในเวลาเดียวกัน
และเมื่อเด็กๆ ได้เรียนรู้ว่า ชีวิตที่แท้จริงคือ “happy sad” เราสามารถมีความสุขได้แม้จะเศร้าเหลือคณานับ ดิฉันก็ได้เรียนรู้ happy sad ของตัวเอง เมื่อปล่อยน้ำตาให้ไหลลงมาพร้อมเพลงเพลงหนึ่งของวง Sing Street และมันก็ไม่หยุดไหลเลยจนกระทั่งฉากสุดท้าย
สรุป: จ่าย 120 ได้กลับมา 140
