โดย ปวิวัณณ์ คำเจริญ
7 กุมภาพันธ์ 2017
ดูหนังอย่างคนเบี้ยน้อยหอยน้อย 090; ดู The Founder หนังที่สร้างมาจากเรื่องจริงของ “ผู้ก่อตั้ง” แมคโดนัลด์ ซึ่งจริงๆ แล้วไม่ได้เป็น “ผู้ก่อตั้ง” แมคโดนัลด์ เหอๆๆ
บุคคลผู้นี้มีชื่อว่า เรย์ คร็อก (ไม่ใช่ เรย์ แมคโดนัลด์ 555) ประกอบสัมมาอาชีวะเป็นเซลส์แมน แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จสักเท่าไหร่ จนกระทั่งวันหนึ่งในปี 1954 (พ.ศ. 2497) ร้านอาหารที่เมืองแซนเบอร์นาดิโน รัฐแคลิฟอร์เนีย สั่งซื้อเครื่องปั่นมิลค์เชคของแกถึง 6 เครื่อง แกก็เลยไปดูให้เห็นกับตาว่าร้านอะไรจะขายดิบขายดีถึงกับต้องปั่นมิลค์เชคเป็นระวิงขนาดนั้น นั่นก็คือจุดเริ่มต้นที่ทำให้แกได้รู้จักกับร้าน McDonald’s ร้านแฮมเบอร์เกอร์ชื่อดังของสองพี่น้อง มอริซ “แมค” แมคโดนัลด์ และริชาร์ด “ดิค” แมคโดนัลด์ ผู้เริ่มต้นทำร้านนี้มาตั้งแต่ปี 1940
อเมริกาในช่วงนั้นเป็นยุคสมัยของร้านอาหารแบบไดรฟ์อิน (drive-in restaurant) ซึ่งต่อยอดมาจากวัฒนธรรมการใช้รถยนต์ของคนอเมริกัน วิธีให้บริการก็คือ ให้ลูกค้าขับรถเข้ามาจอด แล้วจะมีสาวเสิร์ฟมารับออร์เดอร์ที่รถ และนำอาหารมาเสิร์ฟให้กินในรถ สองพี่น้องแมคโดนัลด์ก็เคยเปิดร้านไดรฟ์อินมาก่อน แต่ทำไปทำมารู้สึกว่าร้านอาหารแบบนี้มีจุดอ่อนเยอะมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งความล่าช้าในการให้บริการ พวกเขาจึงคิดค้นระบบการบริการแบบใหม่ ให้ลูกค้าได้รับอาหารอย่างรวดเร็วโดยไม่ต้องรอนาน นวัตกรรมจากการคิดค้นของพี่น้องแมคโดนัลด์นี่แหละคือต้นกำเนิดของร้านอาหารแบบฟาสต์ฟู้ด ซึ่งร้านอื่นๆ ก็ได้นำไปใช้ กลายเป็นวัฒนธรรมการกินแบบใหม่ตราบจนปัจจุบัน
คร็อกประทับใจร้านของแมคโดนัลด์มาก แกก็เลยทำสัญญาขอเปิดแฟรนไชส์ โดยเปิดสาขาแรกที่เมืองเดสเพลนส์ รัฐอิลลินอยส์ แถวบ้านแกก่อน จากนั้นแกก็ทำทุกวิถีทางเพื่อขยายสาขาออกไปให้มากที่สุด จนกระทั่งสุดท้าย แกก็ได้เป็นเจ้าของแมคโดนัลด์โดยสมบูรณ์ และสามารถผลักดันแบรนด์นี้ไปสู่สากล จนปัจจุบันมีแฟรนไชส์กว่า 30,000 สาขาใน 121 ประเทศทั่วโลก กลายเป็นสัญลักษณ์ของวัฒนธรรมอเมริกันที่ไปบุกรุกบ้านเมืองอื่นโดยบ้านเมืองเหล่านั้นก็เต็มใจ เพราะในวันที่ไม่รู้จะกินอะไร แมคโดนัลด์ก็อร่อยดี เหอๆๆ
ที่มาภาพ: http://www.imdb.com/
The Founder กำกับโดย จอห์น ลี แฮนค็อก ผู้ที่กำกับหนังโปรดของดิฉันถึงสองเรื่อง คือ The Blind Side (ปี 2009) และ Saving Mr. Banks (ปี 2013) ผู้รับบทเรย์ คร็อก คือลุงไมเคิล คีตัน ซึ่งปีนี้อายุ 65 แล้ว แต่ยังดุเด็ดเผ็ดมันไม่เสื่อมคลายนับจาก Birdman (ปี 2014) และ Spotlight (ปี 2015) ส่วนแมคกับดิค แมคโดนัลด์ รับบทโดย จอห์น แคร์รอลล์ ลินช์ และนิค ออฟเฟอร์แมน ตามลำดับ นักแสดงทั้งสามท่านนี้ประชันบทบาทกันอย่างถึงพริกถึงขิง ทำให้เห็นว่าทั้งสองฝ่ายต่างก็มีฝันอันยิ่งใหญ่แต่วิธีการที่จะบรรลุเป้าหมายแตกต่างกัน สองพี่น้องแมคโดนัลด์อยากให้ร้านเติบโตอย่างค่อยเป็นค่อยไปแต่มั่นคง ในขณะที่คร็อกอยากให้เติบโตอย่างรวดเร็วแบบก้าวกระโดด ก็เลยนำไปสู่ความขัดแย้งรุนแรง ซึ่งผลของมันทำเอาดิฉันสะอึกไปหลายจึ๊ก เห็นความสำคัญของกฎหมายลิขสิทธิ์และทรัพย์สินทางปัญญาขึ้นมาอักโข
แม้ชื่อหนังจะมีท่าทีเสียดเย้ยอยู่ ว่าตกลงแล้วใครคือ “ผู้ก่อตั้ง” กันแน่ แต่หนังก็ไม่ได้นำเสนอภาพคร็อกเป็นนักธุรกิจโฉดชั่วจนละเลยแง่มุมที่เป็นมนุษย์ของแก ในขณะเดียวกัน หนังก็ใช้ชีวประวัติของคร็อกเป็นเครื่องมือในการวิพากษ์ทุนนิยมอย่างเข้มข้น เพราะถ้ามองในแง่ทุนนิยมสุดโต่ง การกระทำของคร็อกก็มีความชอบธรรม ในฐานะผู้มีกลยุทธ์ทางธุรกิจเหนือกว่าที่ย่อมจะเป็นผู้ชนะในการแข่งขัน แต่ถ้ามองในแง่ทุนนิยมยั่งยืนแล้ว การเอาชนะด้วยการ ‘กลืนกิน’ คู่ต่อสู้จนทำให้เขาต้องสูญสิ้นทุกสิ่งทุกอย่างที่สร้างมากับมือ ย่อมเป็นการทำลายความมั่นคงของเศรษฐกิจมากกว่าจะส่งเสริมพัฒนา
อย่างไรก็ดี หนังก็ไม่ได้ชี้นำหรือตัดสินถูกผิดดีชั่ว ปล่อยให้เป็นเอกสิทธิ์ของคนดูล้วนๆ ซึ่งคำตอบก็คงขึ้นอยู่กับว่า แต่ละคนนิยาม “ความสำเร็จ” อย่างไร และมีวิธีการอย่างไรที่จะบรรลุถึงความสำเร็จนั้น
สรุป: จ่าย 140 ได้กลับมา 150
